آیا بانوان در واقعه غدیر حضور داشته‌اند؟
با توجه به این نکته که حج بر زنان نیز (در صورت استطاعت) واجب است، طبیعی است که آنان هم در مراسم حج حضور داشتند، بویژه با توجه به این که از قبل اعلام شده بود که این حج، آخرین حج پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) است، به همین دلیل بانوانی زیادی در مراسم حجة الوداع حضور داشتند...
بدیهی است که بسیاری از آنان در بازگشت همراه کاروانها حضور داشتند. اما به دلیل اشتهار نداشتن مانند بسیاری از مردان نامشان در تاریخ ذکر نشده است. بسا ممکن است حدود یک سوم یا بیشتر و یا کمتر از جمعیت چندین هزار نفری حاضر در روز غدیر را جمعیت زنان تشکیل داده باشد. اما در عین حال منابع روایی و تاریخی نام تعدادی از بانوان برجسته و مشهور را که در حجة الوداع حضور داشتند، ذکر کرده‌اند، مانند:
1. حضرت زهرا (سلام الله علیها): جابر بن عبدالله انصاری می‌گوید: «در سال دهم، خبر رسید که پیامبر (صلی الله علیه و آله) تصمیم به حج دارند. تعداد بسیاری از مردم به مدینه آمدند. همه آنها خواهان این بودند که آنچه او عمل می‌کند، انجام دهند. پیامبر (صلی الله علیه و آله) از مدینه خارج شد و مردم نیز به همراه او راه افتادند، تا این که وارد ذو الحُلیفه شدیم. ... سپس علی (علیه السلام) از یمن به ما ملحق شد و حضرت فاطمه (سلام الله علیها) را دید که لباسی رنگی پوشیده و سرمه کشیده بود...».
2. همسران پیامبر: بنابر روایات شیعه و سنی، پیامبر (صلی الله علیه و آله)، برای هر یک از سفرهای خود، یکی از همسرانش را که با قرعه انتخاب می‌شد، به همراه می‌برد، لذا طبیعی بود که در این سفر معنوی و مهم، دست کم یکی از آنها را با خود همراه داشته باشد.
3. اسماء بنت عمیس: امام باقر (علیه السلام) می‌فرمایند: اسماء بنت عمیس در حجة الوداع، محمد بن ابی‌بکر را به دنیا آورد... پس از ایام نفاس، پیامبر به او دستور داد که برای احرام غسل کند و ... شبیه این نقل در منابع اهل سنت نیز ذکر شده است.
4. برخی زنان و نقل حدیث غدیر: واقعه غدیر پس از حجة الوداع واقع شد و بسیاری از مسلمانان در آن حضور داشته و آن را نقل نمودند. از این میان برخی بانوان نیز راوی این واقعه‌ی بزرگ بوده که نشان از حضور آنان دارد. از جمله آنها، حضرت زهرا (سلام الله علیها)، برخی از همسران پیامبر (صلی الله علیه و آله)، ام‌هانی و فاطمه دختر حمزه بوده‌اند.
5. از برخی نقل‌ها و دستورات پیامبر چنین استفاده می‌شود که تعداد بیشتری از زنان، در حجة الوداع حضور داشته‌اند. از جمله امام باقر (علیه السلام) فرمودند: پیامبر به برخی از زنان ضعیف اجازه داد در شب، از مزدلفه به سمت منا حرکت کنند.
